Terug aan het werk na zijn ziekte



Italie - 1971 - San Pietro - Monterio

Begin 1818 componeert Beethoven het thema “O Hoffnung” - WoO 200 voor aartshertog Rudolf die op 24 maart 1819, op 31-jarige leeftijd tot aartsbisschop van de stad Olomouc zal benoemd worden en kardinaal-priester wordt van de titelkerk San Pietro in Montorio. Beethoven voltooit zijn “Hammerklavier-Sonate” - Opus 106 .  Het is al september wanneer er meer schetsen ontstaan voor het eerste deel van de negende symfonie. 

In 1818 wordt eveneens een groot deel van de eerder genoemde volksliedvariaties afgeleverd.

Tsjechoslowakije - 1936 - Olomouc

“O Hoffnung” - WoO 200

“Hammerklavier-Sonate” - Opus 106

00:00 – Mvt 1, Allegro

10:15 – Mvt 2, Schezo: Assai vivace

12:44 – Mvt 3, Adagio sostenuto

29:52 – Mvt 4, Introduzione: Largo...Allegro – Fuga: Allegro risoluto

1819 is voor Beethoven een heel druk jaar en hij moet hard werken.

Op 17 januari dirigeert hij de ouverture “Prometheus” en zijn “Zevende symfonie” op een liefdadigheidsconcert. 

Cajetan Giannattasio del Rio, zijn vrouw Katharina en zijn dochters

Foto's gebaseerd op vier anonieme silhouetten uit de 19e eeuw

Beethoven moet aan de nodige fondsen zien te geraken voor de voogdij van zijn neef Karl die van 1816 tot 1818 op kostschool van Giannatasio del Rio ging en die nu terug bij zijn moeder is.  Terwijl de neef van Beethoven op Giannatasio's kostschool zit, blijft de componist ongeveer twee jaar in nauw contact met de familie Cajetan Giannatasios.  Hun oudste dochter Fanny (1790 -1876) bewondert Ludwig van Beethoven. Deze conclusie kan worden getrokken uit haar  dagboekaantekeningen waarin men kan lezen dat ze in 1816 de meester voor het eerst in persoon ontmoet en blijkbaar gevoelens van vriendschap en zelfs liefdevolle gevoelens voor hem heeft.  De aantekeningen uit die tijd beschrijven duidelijk het uiterlijk en de stemmingen van Beethoven, en ze geven interessante details over de relatie tussen de componist en zijn neef. Zelfs nadat Karl het internaat verlaat, blijft Beethoven omgaan met de familie Giannatasio Hoewel de relatie niet zo intens is als voor 1817, blijven ze met elkaar in contact. 

Ter gelegenheid van het huwelijk van Anna (Nanni) del Rio (1792 - 1866), de jongere zus van Fanny, met Leopold Schmerling op 6 februari 1819 schrijft Beethoven het "Hochzeitslied", WoO 105.

 

"Hochzeitslied", WoO 105

Malediven - 1977 -  Missa Solemnis

1972 – Uruguay (Scott 822) 

Missa Solemnis van Beethoven

In april 1819 begint hij aan de compositie van de “Missa Solemnis in D groot” - Opus 123  voor de in maart 1820 geplande inhuldiging van de eerder genoemde aartshertog Rudolf tot aartsbisschop van Olomouc (Olmütz).  Deze mis is echter zo monumentaal dat ze pas in 1824 in Wenen wordt uitgevoerd.  

De aartsbisschop besluit de compositie van Beethoven af te voeren en te vervangen door de “Mis In Bes” - Opus 77 van Johann Nepomuk Hummel.

“Missa Solemnis in D groot” - Opus 123

 

KYRIE (00:00)

GLORIA I.Gloria in excelsis Deo (10:35)

II.Qui tollis peccata mundi (15:50)

III.Quoniam tu solus sanctus (20:59)

CREDO I.Credo in unum Deum (28:04)

II.Et incarnatus est (33:02)

III.Et resurrexit (39:04)

SANCTUS (50:16)

BENEDICTUS (54:00)

Solo Violin : Thomas Brandis AGNUS DEI I.Agnus Dei (1:07:42)

II.Dona nobis pacem (1:14:46)

Johann Nepomuk Hummel (1778-1837)

In maart 1819 besluit Anton Diabelli, een Oostenrijks muziekuitgever en componist, een uitgave met variaties op een wals te publiceren, waarbij de wals als uitgangspunt wordt gegeven aan een aantal significante, vooral Oostenrijkse componisten.  Er zijn vijftig componisten die reageren met stukken, waaronder Schubert, de negenjarige Franz Liszt en Johann Nepomuk Hummel.  Carl Czerny zal een coda schrijven, en het geheel wordt als "Vaterländischer Künstlerverein" gepubliceerd.

Beethoven echter levert niet slechts 1 variatie aan, maar 33.  Deze worden dan ook als zelfstandig werk gepubliceerd in 1824 als de "Diabelli Variations" - opus 120.

Deze variatieserie, die de naam Diabellivariaties krijgt, wordt tegenwoordig gezien als belangrijk piano-oeuvre van Beethoven, en als de grootste variatiecyclus van zijn tijd.

Anton Diabelli (1781 - 1858) 

"Diabelli Variations" - opus 120

Tema: Vivace [0:10]

Variation 1: Alla marcia maestoso [1:10]

Variation 2: Poco allegro [3:38]

Variation 3: L'istesso tempo [4:33]

Variation 4: Un poco più vivace [6:26]

Variation 5: Allegro vivace [7:52]

Variation 6: Allegro ma non troppo e serioso [9:07]

Variation 7: Un poco più allegro [10:51]

Variation 8: Poco vivace [11:58]

Variation 9: Allegro pesante e risoluto [13:40]

Variation 10: Presto [16:00]

Variation 11: Allegretto [16:32]

Variation 12: Un poco più moto [17:52]

Variation 13: Vivace [18:41]

Variation 14: Grave e maestoso [19:54]

Variation 15: Presto scherzando [24:24]

Variation 16: Allegro [25:02]

Variation 17 [26:02]

Variation 18: Poco moderato [26:59]

Variation 19: Presto [28:58]

Variation 20: Andante [29:45]

Variation 21: Allegro con brio [32:24]

Variation 22: Allegro molto alla "Notte e giorno faticar" di Mozart [33:46]

Variation 23: Allegro assai [34:31]

Variation 24: Fughetta. Andante [35:28]

Variation 25: Allegro [38:37]

Variation 26 [39:38]

Variation 27: Vivace [40:51]

Variation 28: Allegro [41:48]

Variation 29: Adagio ma non troppo [42:42]

Variation 30: Andante, sempre cantabile [43:57]

Variation 31: Largo, molto espressivo [46:01]

Variation 32: Fuga. Allegro [51:42]

Variation 33: Tempo di Minuetto moderato (aber nicht schleppend) [55:17]

Hongarije - 1953 - Liszt (met op de achtergrond Carl Czerny)

Carl Czerny

Door zijn werk aan de eerste noten van zijn “Missa Solemnis” en zijn “Diabelli Variaties” wordt er gedurende de vijf volgende maanden niets nieuws gebracht en blijven de problemen met zijn neef Karl zich opstapelen. 

In september wordt de publicatie aangekondigd van de “Volksliedvariaties voor fluit en piano” - Opus 105.

 

6 National Airs with Variations, Op. 105 (1819)

 

1. (The Cottage Maid). Andantino quasi allegretto (0:00)

2. (Of Noble Stock was Shinkin). Allegretto scheroso (2:59)

3. (A Schüsserl und a Reindel). Andantino (6:07)

4. (Sad and luckless was the season). Andante espressivo assai (12:44)

5. (Put round the bright wine). Allegretto spiritoso (16:13)

6. (English Bulls). Allegretto più tosto vivace (18:43)

Op het einde van 1819 is hij eindelijk klaar met het Kyrie, voltooit hij het Gloria en gaat hij verder met gedetailleerde schetsen voor het Credo van zijn Missa.

Op 1 oktober 1819 start componist, organist en dirigent Francis Xavier Gebauer, stichtend lid van de “Gesellschaft der Musikfreunde”, met de organisatie van "Concerts Spirituels" (in de "Mehlgrube" op de Neuer Markt) in Wenen.        Tijdens de Napoleontische periode werden er af en toe concerten gehouden in Parijs onder de titel "concert spirituel", vooral na 1805 toen het religieuze gevoel in Frankrijk herleefde.  Gebauer is een goede kennis van Beethoven maar schat hem niet al te hoog in.  Toch worden tijdens deze verschillende concerten o.a. alle acht symfonieën uitgevoerd, plus de “Mis in C”, “Christus am Ölberge” en  “Meerestille”.                                                

Nieuwe Markt, 1832. Links de meelgroeve (Mehlgrube), op de achtergrond het Schwarzenberg-paleis

Reclamezegel voor de tentoostelling 1908

op de schwartzenbergplaats

Begin 1820 worden de eerste twee maanden benomen door vele voogdijproblemen over zijn neef Karl en het is 4 maart wanneer hij "Abendlied unter'm gestirnten Himmel" WoO 150, een van zijn laatste liederen afwerkt.

Op 9 maart, bij de inwijding van aartsbisschop Rudolf, is Beethoven nog steeds bezig met het Credo.

 

"Abendlied unter'm gestirnten Himmel" WoO 150

Hij maakt het eerste deel van zijn “Pianosonate N° 30 in E-Groot” - Opus 109 tijdens de eerste dagen van april 1820 en werkt deze af in de herfst.  Hij vindt ook nog de tijd om op 22 april zijn tien “Volksliedvariaties”  - Opus 107 voor publicatie naar zijn uitgever te sturen, die in september zullen worden uitgebracht.

“Pianosonate N° 30 in E-Groot” - Opus 109

1.Vivace, ma non troppo - Adagio espressivo 4:07

2.Prestissimo 2:38

3.Gesangvoll, mit innigster Empfindung 14:21

Tien “Volksliedvariaties”  - Opus 107

1. I bin a Tiroler Bua. Moderato (E♭ major)

2. Bonny Laddie, Highland Laddie. Allegretto, quasi vivace (F major) (5:07) 3. Air de la petite Russie. Vivace (G major) (7:53)

4. The Pulse of an Irishman, Allegretto scherzo (F major) (13:00)

5. A Madel, ja a Madel. Moderato (F major) (18:15)

6. Merch Megan. Andante commodo (E♭ major) (25:25)

7. Schöne Minka. Andante (A minor) (30:31)

8. O Mary, at thy Window Be. Andantino quasi allegretto (D major) (36:38)

Op 31 mei 1820 aanvaardt Beethoven een opdracht van Adolf Martin Schlesinger, een Duitse muziekuitgever wiens firma in het begin van de negentiende eeuw een van de meest invloedrijke in Berlijn is, om drie pianosonates te schrijven voor 90 dukaten.  Hij werkt in de zomer verder aan zijn pianosonate en stuurt zijn 25 Schotse “Volksliedvariaties” - Opus  108 naar Schlesinger die pas in juli 1822 zullen verschijnen.

Adolf Martin Schlesinger

25 Schotse “Volksliedvariaties”  - Opus 108

 

00:00 1. Music, Love and Wine. Allegretto più tosto vivace (G major)

01:33 2. Sunset. Andante con molto espressione (A minor)

04:53 3. O sweet were the hours. Andante con moto semplice (F major)

08:24 4. The maid of Isla. Allegretto ma con espressione (D major)

10:17 5. The sweetest lad was Jamie. Andantino un poco allegretto (G minor)

12:53 6. Dim, dim is my eye. Andante amoroso con molto espressione (D major)

15:48 7. Bonny Laddie, Highland Laddie. Allegretto quasi vivace (F major)

17:21 8. The lovely lass o' Inverness. Affettuoso assai ed espressione (D minor)

20:37 9. Duet - Behold, my love, how green the groves. Grazioso (E♭ major)

22:39 10. Sympathy. Andantino più tosto allegretto (D major)

24:40 11. O! thou art the lad of my heart. Allegretto più tosto vivace (E♭ major)

26:54 12. Oh, had my fate been join'd with thine. Andante teneramente con molto espressione (D major)

 

30:06 13. Come fill, fill, my good fellow! Spirituoso ma non troppo presto (G minor)

31:58 14. O how can I be blythe and glad. Andante poco allegretto (D major)

34:34 15. O cruel was my father. Andante con molto espressione (F major)

38:20 16. Could this ill world have been contriv'd. Allegretto grazioso e un poco scherzoso (D major)

40:24 17. O Mary, at thy window be!. Andantino quasi allegretto (D major)

42:30 18. Enchantress, farewell. Andantino grazioso con espressione (A major)

45:13 19. O swiftly glides the bonny boat. Andante poco allegretto (D major)

47:58 20. Faithfu' Johnie. Andantino semplice amoroso teneramente (E♭ major)

50:52 21. Jeanie's Distress. Andantino quasi allegretto (D major)

52:38 22. The Highland Watch. Spirituoso e marziale (G minor)

56:18 23. The Shepherd’s Song. Allegretto (A major)

58:30 24. Again, my Lyre. Andante affettuoso assai (F major)

1:02:19 25. Sally in our alley. Andantino con moto grazioso e semplice assai (A major)

Eind augustus voelt Beethoven zich enkele dagen onwel en in de herfst verstuurt hij zijn afgewerkte “Pianosonate N° 30 opus 109” naar Schlesinger.  Het is opgedragen aan Maximiliane Brentano, de dochter van Beethovens jarenlange vriendin Antonie Brentano, voor wie Beethoven in 1812 al het korte pianotrio in B♭ majeur WoO 39 componeerde.

Na een kortstondig herstel wordt hij opnieuw ziek en ligt meer dan zes weken met hoge koorts in bed.

 

Beethoven gaat met plezier in op de vraag van Friedrich Starke, een Duitse hoornist, kapelmeester en componist, om een bijlage te leveren voor zijn pianomethode. 

Hij zendt hem op nieuwjaarsdag van 1821 zijn vijf zojuist voltooide “Bagatelles N° 7 tot 11" - Opus 119

 

Friedrich Starke (1774-1835)

 

“Bagatelles N° 7" - Opus 119

 

Zijn volledige “Bagatelles" worden in 1823 uitgegeven door Clementi in Londen.

Een deel van deze werkjes waren reeds in 1794 op papier gezet.

Op 31 maart 1821 sterft zijn geliefde Josephine na een langdurige ziekte en met uitzondering van een “Allegretto voor piano in B-mineur” - WoO 61 en een “Canon voor 3 stemmen in Re-mineur O Tobias” - WoO 182  opgedragen aan de uitgever Tobias Haslinger (1787-1842) krijgt hij gedurende negen maanden geen noot op papier.  Naast het overlijden van zijn Josephine kampt Ludwig ook met zijn wankele gezondheid.

Het is al Kerstmis wanneer zijn “Pianosonate N° 31 in As” - Opus 110 wordt afgewerkt en hij begint met zijn  “Pianosonate N° 32 in C-mineur - Opus 111" voor Rudolf Van Oostenrijk, als waren ze een requiem voor Josephine. 

“Allegretto voor piano in B-mineur” - WoO 61

“Canon voor 3 stemmen in Re-mineur O Tobias” - WoO 182

“Pianosonate N° 31 in As” - Opus 110

In april 1821 geeft Schubert zijn “Pianoduo variaties” - Opus 10 – D 624, opgedragen aan Ludwig, persoonlijk aan zijn adres af. 

Mexico 1978 – Franz Schubert (1797-1828)

Naar aanleiding van de 150ste verjaardag van zijn overlijden

 

Enkele dagen later komt Rossini naar Wenen om een bezoek te brengen aan de grote vergetene, de zwartgallige ongelukkige, de onverdraaglijke en ziekelijke clochard van Wenen, Ludwig von Beethoven.

Zijn korte ontmoeting is geen succes door de doofheid en de taalproblemen die de conversatie erg belemmeren.  Rossini kan niet begrijpen dat de belangrijkste componist van zijn tijd in zo'n smerig ontzagwekkend wanordelijk hok woont.

 

Italie - 1942 - 150ste verjaardag van de dood van Rossini

 

Beethovens appartement in Wenen

 

In september is Beethoven in “Zum goldenen Schwan’ in Baden waar hij het bezoek krijgt van Karl Friedrich Hensler, theatermanager en impresario, die hem uitnodigt om  een muziekstuk te maken voor de opening van zijn nieuw theater in Josephstadt. 

Op 3 oktober dirigeert de intussen stokdove componist de nieuwe ouverture "Die Weihe des Hauses” - Opus 124 vanaf de piano. Op 4, 5 en 6 oktober wordt deze ouverture opnieuw uitgevoerd.

Als eerbetoon aan deze toneelschrijver en theatermanager componeert hij het “Allegretto Gratulations Menuet” - WoO 3  als onderdeel van een serenadeprogramma.

Karl Friedrich Hensler (1761-1825)

"Die Weihe des Hauses” - Opus 124

“Allegretto Gratulations Menuet” - WoO 3


Einde van de pagina


Maak jouw eigen website met JouwWeb