Financiële ups en downs



Na heel wat heen en weer gereis vertrekt Beethoven op 5 oktober 1812 naar zijn broer Johann in Linz om hem te helpen met de problemen die hij heeft met zijn huishoudster.  Hij raakt bevriend met Frans Glöggl, Kapelmeester van de kathedraal van Linz waarvoor hij “Drie Equales” voor vier trombones - WoO 30 componeert.   Dit stuk zal ook gespeeld worden op zijn begrafenis

In die periode wordt ook zijn “Missa in C” uitgegeven en wordt zijn 8ste symfonie uitgeschreven.

Oostenrijk - 1985 - 200 jaar bisdom Linz

 

“Drie Equales” voor vier trombones - WoO 30

1. 0:00 Andante

2. 2:10 Poco Adagio

3. 3:40 Poco Sostenuto

Franz Xaver Glöggl

Op 3 november 1812 overlijdt Prins Kinsky, zijn geldschieter, door een val van zijn paard.  Op 30 december van dat jaar schrijft hij naar de weduwe Kinsky om te melden dat zijn beloofde jaargeld nog steeds niet is betaald, hoewel dit vóór de dood van haar man was overeengekomen en op 12 februari 1813 moet hij zijn verzoek herhalen omdat hij in grote financiële moeilijkheden zit.

Op 3 maart werkt hij op tekst van Goethe aan de eerste schetsen van  “Meeresstille und glückliche Fahrt in Re-groot”  - Opus 112.

Meeresstille und glückliche Fahrt

 

Op 26 maart 1813 vindt de première plaats van de tragedie ”Tarpeja” van Christoph Kuffner.  Beethoven componeert hiervoor de muziek "De triomfmars" - WoO 2.  Librettist Kuffner verwerft vooral bekendheid met Beethovens “Fantasie for Piano, koor en orkest in c-mineur”  - Opus 80, ook de kleine negende genoemd.

 

"De triomfmars" - WoO 2

“Fantasie for Piano, koor en orkest in c-mineur”  - Opus 80

0:00 I. Adagio

3:18 II. Finale. Allegro

9:37 Adagio ma non troppo

12:29 Marcia assai vivace

14:38 Allegretto ma non troppo quasi andante con moto

16:57 Presto

Dichter Christoph Kuffner (1780 - 1846) 

Christoph Kuffner is tekenaar bij de Hofskrijgsraad en vanaf 1818 redacteur van het invloedrijke Weense tijdschrift voor kunst, literatuur en mode , opgericht en uitgegeven door Johann Schickh . Het tijdschrift verschijnt van 1816 tot 1848 en is een van de belangrijkste bronnen over het Weense culturele leven.

In 1826 schreef Kuffner het libretto voor "een oratorium Saul" voor Beethoven, maar Beethoven zal het niet meer op muziek kunnen zetten...

 

Op 21 juni 1813 behaalt de hertog van Wellington de overwinning in de slag van Vittoria.

 

Arthur Wellesley, 1e hertog van Wellington (1769 – 1852)

geschilderd door Thomas Lawrence

 

 

 

 

Duke of Wellington geschilderd door Francisco Goya

Belgie - 2015 - Hertog van Wellington

Dubai - 1967 - Duke of Wellington

 

St Helena - 1967 - 175 jaar Duke of Wellington

 

Antigua & Barbuda - 2015 - Duke of Wellington

 

Republiek Togo - 1978 - Schilderij van Goya

 

Johann Nepomuk Maelzel (1772-1838)

Metronoom van Maelzel

Zevende symfonie in A majeur - opus 92

 

00:00 Poco sostenuto – Vivace

11:24 Allegretto

19:20 Presto – Assai meno presto

26:37 Allegro con brio

Maelzel is een uitvinder, ingenieur en artiest. Hij wordt bekend door het 'uitvinden', maar meer nog door het op grote schaal produceren van metronomen en diverse muziekautomaten. Hij exploiteert eveneens een schaakmachine.

In 1813 zijn Maelzel en Beethoven bevriend. Maelzel bedenkt en schetst een apparaat dat de slag om Vittoria uitbeeldt, waarbij Beethoven vraagt om hiervoor de muziek te componeren.

Ze geven ook gezamenlijk concerten waarbij Beethovens symfonieën worden afgewisseld met werken die door Maelzels automaten worden gespeeld.

Op 8 december van dat jaar wordt tijdens een liefdadigheidsconcert o.m. de “Wellingtons Sieg” - Opus 91 en de eerste openbare uitvoering van de “Zevende Symfonie in A majeur” - Opus 92 gespeeld.  Dit concert wordt herhaald op 12 december. De twee concerten brengen samen 4006 florijnen op.

Door het succes van de twee laatste concerten besluiten de theaterdirecties om op 27 februari 1814  opnieuw een concert te organiseren met werken van Beethoven in de Redoutezaal te Wenen. 

Op het programma staat zijn “zevende symfonie”, de première van een oudere compositie “Tremate” - Opus 116,  de première van zijn achtste symfonie in F Major” - Opus 93  en tot slot de “Wellingtons Sieg” - Opus 91. 

Door deze concerten krijgt Beethoven opnieuw een beetje financiële ademruimte.

Wellingtons overwinning

achtste symfonie in F Major” - Opus 93

 

00:00 Allegro vivace e con brio

08:52 Allegretto scherzando

12:38 Tempo di menuetto

17:52 Allegro vivace

Trio for Soprano, Bass and Orchestra, Op 116 “Tremate, empi, tremate”

In 1814 nemen drie toneelmeesters van de Hofopera, Ignaz Saal, Johann Michael Vogl en Carl Friedrich Weinmüller contact op met Beethoven. Ze mogen kosteloos een operavoorstelling in hun eigen voordeel organiseren en staan vrij om zelf het stuk te kiezen. 

Onder voorwaarde dat zijn eerder gebrachte "Leonore" die eerder op 20 november 1805 in premiere was gegaan, grondig wordt herzien en aangepast, herwerkt Beethoven het stuk en besluit zijn opera "Fidelio" te dopen. Ook de tekst moet worden herzien. Dit keer laat Beethoven het libretto herschrijven door de ervaren regisseur Georg Friedrich Treitschke. Deze derde, definitieve versie wordt voor het eerst uitgevoerd op 23 mei 1814 in het Theater am Kärntnertor, en wordt een enorm succes.

Voor Beethoven is dit hét moment om een gepeperde brief te schrijven, gericht aan Baron Peter von Braun, één van de belangrijkste theaterdirecteuren in Wenen in de jaren 1804-1805.  Hierin beweert Beethoven dat hij was bedrogen want Von Braun had afgesproken om Beethoven 10% van de inkomsten te geven.

Von Braun maakte toen de tragische fout om Beethoven te vertellen dat Mozart opera's de menigte meer aanspraken en dat als hij zo'n arrangement had gehad, hij een rijk man zou zijn geweest.  Beethoven antwoordde: "Ik schrijf niet voor de menigte - ik schrijf voor de beschaafden!”.  Hij haalt ook vooral het feit aan dat hem indertijd verschillende keren het gebruik van zijn theaterzalen werd geweigerd.  

Johann Michael Vogl (1768 - 1840)

Vogl is een Oostenrijkse bariton en componist. Hij is vooral bekend gebleven door zijn nauwe collegiale en vriendschappelijke banden met de componist Franz Schubert.

Wanneer Vogl de rol van Pizarro in de première van de laatste versie van Beethovens Fidelio heeft, verkoopt Schubert (die toen 17 jaar was) zijn schoolboeken om een kaartje voor die voorstelling te bemachtigen.

Oostenrijk - 1978 - Franz Schubert 

Oostenrijk - 1969 - Beethovens Fidelio

Carl Friedrich Clemens Weinmüller (1764 - 1828)

Weinmuller is een Duits-Oostenrijkse bas en theaterregisseur. 

Hij wordt al snel beschouwd als een van de belangrijkste bassisten in Oostenrijk en heeft veel acteertalent.

Dat hij samen met Ignaz Saal en Johann Michael Vogl in 1814 Beethovens grotendeels vergeten opera Fidelio uitkiest voor een benefietvoorstelling is van muziekhistorische betekenis en stimuleert de componist om het werk fundamenteel te herzien. 

Shqiperia - 1970 - Beethovens Fidelio

Dominicaanse republiek - ???? - Beethovens Fidelio - 1ste act - scene IV

2007 – Guiné-Bissau - Opera Fidelio

Brief aan Baron Peter von Braun

Terwijl hij aan Fidelio werkt, worden ook nog andere composities gemaakt en uitgevoerd.

Naar aanleiding van de nederlaag van Napoleon wordt zijn “Germania - Aria met  koor” - WoO 94 uitgevoerd op 11 april 1814.

 

“Germania - Aria met  koor” - WoO 94

De Schotse muziekuitgever George Thomson is op dat moment bezig met de fraaiste Schotse volksliederen te bewaren voor het nageslacht en wil hiervoor de beste componisten van Europa inhuren. 

Beethoven had hiervoor reeds in 1809 een verzoek gekregen voor deze bewerkingen, maar het duurt tot april 1814 voor hij het eerste deel afwerkt.

George Thomson (1757–1851)

door Henry Raeburn (1756-1823)

Thomson is een bekend verzamelaar van de muziek van Schotland en een vriend van Robert Burns . Hij is 60 jaar klerk van de raad van toezicht in Edinburgh. Zijn "A Select Collection of Original Scottish Airs for the Voice" komt uit in zes delen tussen 1793 en 1841, en omvat bijdragen van Burns, Walter Scott en Thomas Campbell . 

Thomson publiceert volksliedarrangementen van Joseph Haydn, Ludwig van Beethoven, Ignaz Pleyel, Leopold Kozeluch, Johann Nepomuk Hummel , Carl Maria von Weber, Henry Rowley Bishop en Robert Archibald Smith.

Groot-Brittannie - 1996 - Gedichten van Robert Burns

Auld lang syne - Allegretto (F major) WOo 156.11

12 Schotse liederen met verplichte begeleiding van pianoforte, viool en cello uit WOo156 wordt door Beethoven gecomponeerd en bevat het bekende lied op de tekst van Robert Burns (1759-1796) :

 

AULD LANG SYNE

Should auld acquaintance be forgot,
And never brought to mind
Should auld acquaintance be forgot,
And auld lang syne

And surely ye ‘ll be your pint’ stowp
And surely I ‘ll be mine
And we ‘ll take a cup o’ kindness yet
For auld lang syne

We twa hae run about the braes
And pou’d the gowans fine
But we ‘ve wander’d monie a weary fit
Sin’ auld lang syne.

We twa hae paidl’d in the burn
Frae morning sun till dine
But seas between us braid hae roar’d
Sin’ auld lang syne

And there’s a hand, my trusty fiere
And gie ‘s a hand o’ thine
And we ‘ll tak a right guid-willie waught
For auld lang syne

[CHORUS]
For auld lang syne, my dear
For auld lang syne
We’ll tak a cup o’ kindess yet
For auld lang syne

Deze composities met mooie liedjes behoren tot de minst gewaardeerde werken van de componist.

Uiteindelijk worden er in totaal 169 volksliederen gepubliceerd en gecatalogeerd. 

Jaar/Datum van Compositie1810–15 Eerste Editie1817.  De verschillende liedjes kan u beluisteren door op de rode link te klikken.

12 Schotse liederen met verplichte begeleiding van pianoforte, viool en cello uit WoO156:

  1. The Banner of Buccleuch. Andantino quasi allegretto (G major)

  2. Duncan Gray. Allegretto (A major)

  3. Up! Quit thy bower. Allegretto spiritoso (G major)

  4. Ye shepherds of this pleasant vale. Andantino quasi allegretto (C major)

  5. Cease your funning. Andantino quasi allegretto (A major)

  6. Highland Harry. Allegretto spiritoso (D major)

  7. Polly Stewart. Andantino più tosto (B major)

  8. Womankind. Andantino espressivo assai (F minor)

  9. Lochnagar. Andante affettuoso (G minor)

  10. Glencoe. Andante espressivo(C major)

  11. Auld lang syne. Allegretto (F major)

  12. The Quaker’s Wife. Andantino con moto quasi allegretto (A major)

 

12 Songs of Various Nationalities, WoO 157:

  1. God save the King. Maestoso con molto spirito (B major)

  2. The Soldier. Maestoso risoluto ed eroico (F major)

  3. Charlie is my Darling. Allegretto con anima (D minor)

  4. O Sanctissima. Andante con moto, ma con pietà (F major)

  5. The Miller of Dee. Allegretto con brio (C minor)

  6. A Health to the Brave. Alla marcia (F major)

  7. Robin Adair. Andante amoroso (C major)

  8. By the Side of the Shannon. Allegro più tosto, scherzando (G major)

  9. Highlander’s Lament. Espressivo (E minor)

  10. Sir Johnnie Cope. Marcia, Allegretto spritioso e semplice (E major)

  11. The Wandering Minstrel. Andantino quasi allegretto (B major)

  12. La gondoletta. Allegretto scherzando (G major)

 

23 Songs of Various Nationalities WoO 158a:

  1. Ridder Stigs Runer. Vivace (F major)

  2. Horch auf, mein Liebchen. Andntino (E major)

  3. Wegen meiner. Allegretto (E major)

  4. Wann i in der Früh aufsteh. Comodo (E major)

  5. Teppich-Krämer‑Lied. [Comodo] (F major)

  6. A Madel, ja a Madel. [Allegro moderato] (F major)

  7. Wer solche Buema afipackt. [Poco allegretto] (G major)

  8. Ich mag di nit nehma. Moderto (F major)

  9. Oj, oj upiłem się karzcmie. Allegro ma non troppo (G major)

  10. Poszła baba po popiół. Poco allegretto (G major)

  11. Yo no quiero embarcarme. Allegretto (G major)

  12. Duet - Seu lindos olhos. Andante con sentimento (A major)

  13. Во лесочке комарочков. Allegro (C major)

  14. Ах, реченьки, реченьки. Andnate assai espressivo (G minor)

  15. Как пошли наши подружки. Allegretto (C major)

  16. Schöne Minka, ich muß scheiden!. Andante amoroso con moto (A minor)

  17. Lilla Carl. Andantino (A minor)

  18. An ä Bergli bin i gesässe. Andante (F major)

  19. Una paloma blanca. Tempo di Bolero (B major)

  20. Duet - Como la mariposa soy. Tempo di Bolero (C major)

  21. Tiranilla Española. Andantino espressivo (C major)

  22. Édes kinos emlékezet. Allegro (G major)

  23. Da brava, Catina. Alegretto (A major)

 

25 Ierse liedjes WoO 152:

  1. The Return to Ulster. Larghetto affettuoso (F minor)

  2. Duet - Sweet power of song. Andantino grazioso (D major)

  3. Once more I hail thee. Andante espressivo amoroso (F major)

  4. The morning air plays on my face. Allegretto (più tosto vivace) grazioso (G minor)

  5. The Massacre of Glenco (A minor)

  6. Duet - What shall I do to shew how much I love her? Allegretto affettuoso (B minor)

  7. His boat comes on the sunny tide. Andante affettuoso (D major)

  8. Come draw we round a cheerful ring. Allegretto più tosto vivace (D minor)

  9. The Soldier’s Dream. Andante espressivo assai amoroso (E major)

  10. The Deserter. Andante con moto - affanato e agitato (F major)

  11. Thou emblem of faith. Andante affettuoso assai espressivo (C minor)

  12. English Bulls. Allegretto più tosto vivace (D major)

  13. Musing on the roaring ocean. Allegretto amoroso e grazioso (C major)

  14. Dermot and Shelah. Allegretto scherzando (G major)

  15. Let brain-spinning swains. Allegretto scherzando (A major)

  16. Hide not thy anguish. Andante amoroso con espressivo (D major)

  17. In vain to this desert. Andante espressivo (D major)

  18. Duet - They bid me slight my Dermot dear. Allegretto scherzando (F major)

  19. Duet - Wife, Children and Friends. Allegretto (A minor)

  20. Duet - Farewell bliss and farewell Nancy. Andante con molto espressione (D minor)

  21. Morning a cruel turmoiler is. Vivace scherzando (D major)

  22. From Garyone, my happy home. Allegretto amoroso (D major)

  23. A wand'ring gypsey, Sirs, am I. Allegretto più tosto vivace (F major)

  24. The Traugh Welcome. Allegretto scherzando (F major)

  25. Oh harp of Erin. Andante semplice espressivo (E major)

26 Welshe Liederen WoO 155:

  1. Duet - Sion, the Son of Evan. Maestoso e con molto spirito (B major)

  2. The Monks of Bangor's March. Maestoso ma con espressione (C minor)

  3. The cottage maid. Andantino quasi allegretto (G major)

  4. Love without hope. Andante esoressuvi, assai amoroso (E major)

  5. The golden robe. Allegretto (B major)

  6. The fair maid of Mona. Andante espressivo (F major)

  7. O Let the Night my blushes hide. Andante quasi allegretto (E major)

  8. Farewell, farewell, thou noisy town. Allegretto con anima (D major)

  9. To the Aeolian Harp. Andante espressivo (E major)

  10. Ned Pugh's Farewell. Andantino con moto (F major)

  11. Merch Megan, or Peggy's Daughter. Allegretto (E major)

  12. Waken, lords and ladies gay. Allegretto spiritoso (D major)

  13. Helpless woman. Andantino con moto (A major)

  14. Duet - The dream. Andantino (B major)

  15. When Mortals all to rest retire. Andante affettuoso con molto espressione (A minor)

  16. The damsels of Cardigan. Allegretto (G major)

  17. The Dairy‑House. Allegretto piu tosto vivace (F major)

  18. Sweet Richard. Andante affettuoso (F major)

  19. The Vale of Clwyd. Andante lamentabile (G minor)

  20. To the blackbird. Andantino piu tosto allegretto (D major)

  21. Cupid's kindness. Vivace e scherzoso (D major)

  22. Duet - Constancy. Andante espressivo (G minor)

  23. The old strain. Andante espressivo, amoroso (B minor)

  24. Three hundred pounds. Allegretto piu tosto vivace (D minor)

  25. The parting kiss. Andante espressivo (A minor)

  26. Good night. Vivace scherzando (G major)

 

12 Ierse Liederen WoO 154:

  1. The Elfin Fairies. Vivace (D major)

  2. Oh harp of Erin. Andantino semplice espressivo (E major)

  3. The Farewell Song. Andantino con espressione (G major)

  4. The pulse of an Irishman. Vivace scherzando (F major)

  5. Oh! who, my dear Dermot. Andantino con espressione (B minor)

  6. Put round the bright wine. Allegretto quasi vivace (F major)

  7. From Garyone, my happy home. Allegretto amoroso (D major)

  8. Save me from the grave and wise. Allegretto molto grazioso (F major)

  9. Duet - Oh! would I were but that sweet linnet. Andante amoroso (G minor)

  10. Duet - The hero may perish. Andante con moto (D major)

  11. Duet - The Soldier in a Foreign Land. Andantino amoroso (F major)

  12. Duet - He promised me at parting. Allegretto con moto (B major)

 

Duet - Oh! would I were but that sweet linnet. Andante amoroso (G minor)

 

20 Ierse Liedjes WoO 153:

  1. Duet - When eve’s last rays. Andante con molto, espressivo (E major)

  2. No riches from his scanty store. Amoroso con moto (D major)

  3. The British Light Dragoons. Vivace scherzando (D major)

  4. Since greybeards inform us. Allegretto scherzando (G minor)

  5. Duet - I dream’d I lay where flow’rs were springing. Andantino (C minor)

  6. Sad and luckless was the season. Andante affettuoso e semplice assai (E major)

  7. O soothe me, my lyre. Andantino grazioso (G minor)

  8. Norah of Balamagairy. Allegretto grazioso (F major)

  9. The kiss, dear maid, thy lip has left. Andante amoroso e teneramente (E major)

  10. Duet - Oh! thou hapless soldier. Andante con molto, espressivo (F major)

  11. When far from the home. Andantino amoroso (C minor)

  12. I’ll praise the Saints. Andantino (G minor)

  13. ’Tis sunshine at last. Andantino grazioso (G major)

  14. Paddy O’Rafferty. Allegretto scherzando (G major)

  15. ’Tis but in vain. Andante amoroso, languidamente (F major)

  16. O might I but my Patrick love. Andante amoroso con espressione teneramente (E major)

  17. Come, Darby dear. Allegretto più tosto vivace (A major)

  18. No more, my Mary. Andante amoroso con molto espressivo (E major)

  19. Judy, lovely, matchless creature. Andante amoroso (B major)

  20. Thy ship must sail. Andante con espressione (D minor)

 

 

Groot-Brittannie - 2009 - Robert Burns (1759-1796)

 

Zijn faam bij de gekroonde hoofden is gevestigd en iedereen wil de grote meester de hand drukken.  Vooral de aandacht van de echtgenote van de tsaar, Elisabeth Alexeievna, laat hem niet onbetuigd.

Beethoven had eerder op het verjaardagsfeest in 1796 van Louise Maria Augusta, prinses van Baden, zijn stuk Adelaide gebracht.  Op 25 januari 1815 huwt zij met de Tsaar en wordt Tsarina Elisabeth Alexejevna van Rusland.

Wanneer ze hem vraagt een pianostuk voor haar te maken schrijft hij een “Polonaise in C-Groot”  - Opus 89.  De tsarina is zo blij dat ze hem het gigantische bedrag van 200 dukaten geeft.

 

Elisabeth Alexeievna by Elisabeth Vigée-Lebrun, 1796

 

“Polonaise in C-Groot”  - Opus 89

In de tweede helft van 1814 worden nog verschillende werken in première gebracht bij verschillende gelegenheden.

Zo maakt hij “Un lieto brindisi” - WoO 103 opgedragen aan zijn dokter Giovanni Malfatti en “Elegischer Gesang” - Opus 118 voor een uitvoering op 5 augustus. 

 

“Un lieto brindisi” - WoO 103

 

“Elegischer Gesang” - Opus 118

Het jaar 1815 begint goed voor Beethoven, want de erfgenamen van Kinsky betalen een achterstand van 1.800 florijnen en zullen nu steeds tijdig betalen zoals destijds was overeengekomen.

 

Nicholas Cook (1950) - Emeritus Professor of Music

In de maand januari begint hij aan zijn “Zesde Pianoconcerto” - Opus 61a dat nooit afgeraakt.  In mei 1815 trekt hij definitief een streep onder dit project, waar hij veel tijd heeft ingestoken en waarvoor hij ongeveer zeventig pagina's met schetsen heeft gemaakt en met een partituur is begonnen.  Wanneer men echter deze partituur bestudeert, vindt men tekenen van besluiteloosheid of ontevredenheid van de componist.  De Britse Professor of Music, Nicholas Cook, reconstrueerde in 1987 een aanvulling.

 

“Zesde Pianoconcerto” - Opus 61a

Begin maart 1815 maakt Beethoven “Leonore Prohaska” - WoO 96 als eerbetoon aan deze Duitse vrouwelijke Eleonore Prochaska.

Prochaska's vader was een onderofficier bij de Pruisische bewakers en moet rondkomen met een laag inkomen. Ze was dus zeer arm en werd door haar vader naar het militaire weeshuis in Potsdam gestuurd toen haar moeder stierf.  Daar vond ze later werk als dienstbode, al was ze ook al van jongs af aan geïnteresseerd in de oorlog tegen Napoleon.

Tijdens de oorlog vermomde Prochaska zich als man en schreef zich in 1813 in voor het 1ste Jägerbataillon van het Lützow Free Corps onder de naam August Renz, eerst als drummer en later gaat ze bij de infanterie. 

Ze raakt ernstig gewond tijdens de Slag om de Göhrde en veldchirurgen, die zich haastten om haar wonden te behandelen, ontdekken dat ze een vrouw is en nemen haar mee naar Dannenberg, waar ze drie weken later aan haar verwondingen bezwijkt.

Marie Christiane Eleonore Prochaska (1785-1813) 

“Leonore Prohaska” - WoO 96

 

0:00 I: Kriegerchor 'Wir bauen und sterben'

1:20 II: Romanze 'Es blüht eine Blume im Garten mein'

3:55 III: Meolodram 'Du, dem sie gewunden'

5:40 IV: Trauermarsch

Reclamezegel ter ere van Eleonore Prochaska

 

                                          DDR - 1963 - Lützow Vrijheidskorps

 

Op 9 juni 1815 wordt door de uitgeverij Steiner de publicatie van zijn “Pianosonate N° 27 in mi mineur” -

Opus  90, opgedragen aan Lychnowski, aangekondigd, het eerste werk van Beethoven dat bij hen verschijnt. 

Op 15 juli volgt de première van de muziek bij het “Singspiel die Ehrenpforten” - WoO 97 van Georg Treitschke, wat vanwege het grote succes op 16 en 23 juli wordt herhaald.

“Pianosonate N° 27 in mi mineur” - Opus 90

Es ist vollbracht / “Singspiel die Ehrenpforten” - WoO 97

Op 15 november 1815 sterft Ludwigs broer Kaspar Carl aan de tering en begint er een juridisch gevecht tussen hem en zijn schoonzuster over het voogdijschap en het hoederecht van hun kind Karl.                                                              Jarenlang zal dit voor Beethoven een probleem blijven en zal hij zich moeten neerleggen bij de levenswandel van zijn neefje Karl die in 1826 nog een mislukte zelfmoordpoging doet.

Johann von Häring is koopman en een goed violist.  Hij gaat vaak voor zaken naar Engeland en spreekt vloeiend Engels.  Beethoven gebruikt Häring vele malen voor zijn correspondentie met Britse musici en uitgevers. 

Van mei 1815 tot februari 1816 is Charles Neate  in Wenen waar hij Beethoven leert kennen.  Hij is directteur van de Royal Philharmonic Society in Londen.

Voor hij terug naar Londen vertrekt geeft Beethoven hem verschillende werken mee zodat Neate ze kan uitvoeren bij de Philharmonic Society en er uitgevers kan voor zoeken in Londen.

Neate bezorgt Beethoven een opdracht van de Philarmonic Society of London voor drie ouvertures tegen betaling van 75 guineas: 

Charles Neate (1784–1877)

Zur Namensfeier opus 115

 

Deze ouvertures zijn geen succes en worden niet goed ontvangen door de Society. 

Hij stuurt ook nog twee afscheids-cantates - WoO 168 op waarvan Beethoven hoopt dat ze in Engeland zouden worden gepubliceerd.  De correspondentie tussen Neate en Beethoven gaat  nog een lange tijd verder. 

Twee afscheids-cantates - WoO 168

"Das Schweigen" en "Das Reden"

In september vertrekt Ludwig naar Wenen waar hij verneemt dat zijn geliefde Josephine financieel aan de grond zit met haar zeven kinderen.  Hij springt haar financieel bij, wat mogelijk de oorzaak is van zijn eigen geldgebrek. 

In die tijd maakt hij zijn “An die ferne Geliebte” - Opus 98 en beëindigt hij zijn “Pianosonate N° 28 in A groot” - Opus 101, opgedragen aan Dorothea Ertmann.

“An die ferne Geliebte” - Opus 98

“Pianosonate N° 28 in A groot” - Opus 101

Dorothea Graumann, geboren in Frankfurt, trouwt in 1798 met Stephan von Ertmann, een Oostenrijkse infanterie-officier. Het echtpaar verhuist naar Wenen, waar Dorothea Ertmann lessen neemt bij Ludwig van Beethoven.  Hij noemt haar zijn "Dorothea-Cecilia".

In de voorzomer van 1817, tijdens zijn verblijf in Heiligenstadt, is zijn scheppend vermogen door zijn  gezondheidstoestand sterk belemmerd en ook de problemen met zijn neef Karl en allerlei andere huishoudelijke problemen beletten hem om rustig muziek te componeren.

                                Oostenrijk - 1962

                                     Beethovenhuis in Heiligenstadt

Oostenrijk - 1959

Wenen - Heiligenstadt

Wanneer zijn goede vriend Wenzel Krumpholz, een mandoline en vioolspeler, overlijdt op 2 mei 1817 heeft hij de dag nadien reeds zijn “Gesang der Mönche” - WoO 104 klaar ter zijner nagedachtenis.

 

Wenzel Krumpholz (1750-1817)

“Gesang der Mönche” - WoO 104

Het is juni 1817 wanneer Beethoven een uitnodiging ontvangt van zijn vriend Charles Neate van de “Philarmonic Society of London” om naar Londen te komen en om twee symfonieën te maken waarvoor hij een bedrag van 300 guineas krijgt.   In september laat hij weten dat hij naar Londen komt en zet hij de eerste schetsen van een nieuwe symfonie op papier, wat later zijn negende symfonie zal worden.

Argyll Rooms Concert Hall

Thuisbasis van de Philarmonic Society of London

In juli 1817 krijgt hij het bezoek van een zekere Joseph Kaufmann, die zijn pianotrio N° 1 - Opus 1 heeft omgezet naar een strijkkwintet.  Hij vraagt aan Beethoven om verbeteringen aan te brengen. 

pianotrio N° 1 - Opus 1

pianotrio N° 2 - Opus 1

pianotrio N° 3 - Opus 1

Kaufmann had er in de ogen van Beethoven duidelijk een potje van gemaakt en bovendien het pianotrio van een aantal eigen 'vondsten' voorzien. Toch neemt Beethoven hier geen aanstoot aan en neemt Kaufmanns bewerking danig onder handen en voegt er ook nog meerdere nieuwe elementen aan toe. Merkwaardig genoeg laat hij toch veel missers van Kaufmann intact en doet hij nauwelijks iets aan dien toegevoegde 'vondsten' waardoor het eindreultaat ongelijkmatig en hier en daar zelfs ondermaats blijft.

Beethoven laat deze nieuwe versie in druk verschijnen en kent er zelfs een officieel opusnummer aan toe: Strijkkwintet N° 3 in C-mineur - Opus 104. Maar op het manuscript schrijft hij wel eigenhandig:

          Terzet door de heer Goedwil bewerkt tot een driestemmig kwintet, dat vervolgens van schijnbare vijfstemmigheid is                      veranderd in werkelijke vijfstemmigheid, en dat na de grootste miserabiliteit opnieuw enig aanzien heeft verworven                      dankzij de heer Goedkunnen.*

 

Strijkkwintet N° 3 in C-mineur - Opus 104

 

00:00 1. Allegro con brio (C minor)

09:54 2. Andante cantabile con Variazioni (E-flat major)

17:47 3. Minuetto. Quasi allegro (C minor)

21:51 4. Finale. Prestissimo (C minor)

De jaren 1817 en 1818 zijn op het gebied van composities heel mager wat vooral te wijten is aan zijn gezondheid.  In de derde oktoberweek van 1817 krijgt hij een verkoudheid wat later een griep wordt.  Het staat vast dat hij daarna lijdt aan chronische bronchitis die hem tot juni 1818 parten speelt. 

Door zijn steeds erger wordende gehoorproblemen en zijn overvloedig alcoholgebruik wordt zijn conditie alsmaar slechter en gaat zijn voorziene reis naar Londen niet door.

 

 

Duitsland – Bundespost 1982 - Maximumkaart

Beethoven in 1818

Thomas Broadwood, één van de meest productieve pianobouwers van de 19e eeuw beslist om na zijn ontmoeting met de gevierde componist Ludwig Van Beethoven in Wenen in augustus 1817, om hem een pianoforte te schenken. Om het allerbeste instrument te selecteren, roept hij de hulp in van vijf belangrijke muzikanten. Binnenin de piano zetten deze vijf muzikanten hun handtekening, en is volgende tekst terug te vinden :

   "Hoc Instrumentum est Thomae Broadwood (Londrini) donum propter ingenium illustrissime Beethoven" ("Dit             

   instrument is een geschenk van Thomas Broadwood uit Londen aan de illustere Beethoven").

Bij de dood van Beethoven zal het instrument verkocht worden aan Carl Anton Spina, een Weense muziekuitgever, die de piano in 1845 aan Franz Liszt cadeau doet. In 1874 schenkt Liszt het instrument aan het Hungarian National Museum in Budapest.

Togo - 1977 - Beethovenpiano geschonken door Thomas Broadwood

 

Op 3 februari 1818, zendt Beethoven een brief als dank aan Thomas Broadwood:

 

Thomas Broadwood

Mijn beste vriend Broadwood,

Ik heb nog nooit een groter genoegen gevoeld dan dat ik kreeg door de anticipatie van de komst van deze piano, waarmee u mij eert als een geschenk. Ik zal het beschouwen als een altaar waarop ik de mooiste offers van mijn geest aan de goddelijke Apollo zal brengen. Zodra ik je uitstekende instrument heb ontvangen, zal ik je de vruchten sturen van de eerste momenten van inspiratie die ik eraan heb besteed, als souvenir voor jou van mij, mijn zeer dierbare B., en ik hoop dat ze je waardig zullen zijn instrument.
Mijn beste heer en vriend, aanvaard mijn hartelijke consideratie, van uw vriend en meest nederige dienaar,
Louis Van Beethoven
Wenen, 3 februari 1818.

De Broadwood-vleugel arriveert in mei 1818 in de Weense zomerresidentie van Beethoven en wordt meteen het favoriete instrument van de componist.


Einde van de pagina